Skip to main content

HISTORIE

Foto Kasteel Elsloo 1931© Nationaal Archief / Collectie Spaarnestad/ANP/Leeflang

Deel 3. Aanleg Julianakanaal: De Berg en zijn bewoners

  • Afbeeldingen | Bron: kleurenfoto's Guus Peters. Zwart-wit foto's en ansichtkaarten uit de collectie van Streekmuseum Elsloo. © ©

Zoals opgemerkt, velen vragen zich nu af hoe de Berg er uitzag en wie er toen woonden.
Om te beginnen zullen we aan de hand van een tekening en inwonerslijst die gemaakt is door Louis Schreurs de situatie in 1925 weergegeven. De lijst is ook een bloemlezing van oude Elsloose familienamen.

Afbeelding: Op dit kaartfragment (getekend door Louis Schreurs)  ziet men duidelijk in rood de panden die afgebroken werden. In geel de nu nog bestaande panden. Bron: Streekmuseum de Schippersbeurs

Hieronder geven we de namen weer van de bewoners (dat hoeven overigens niet de eigenaars te zijn) op het moment van onteigening in 1927. Onder iedere naam geven we de bewoners weer die op een lijst t.b.v. van de postbestelling tussen 1918 en 1921 is opgemaakt (bewerkt door Louis Schreurs). Deze bevat meer naamdetails en beroepen.  Ook hebben wij het huidige huisnummer erbij geplaatst. Het kan voorkomen dat er namen niet overeenkomen met de namen op de postlijst . Tussentijds heeft er dan een mutatie in bewoning plaatsgevonden. Globaal geven we ook de straten weer waar de  bewoners (voor zover nu bekend ) naar toe zijn verhuisd.

Omvang van het dorp: In 1927 was Elsloo ongeveer even groot als in 1918.
In 1918 bestond het dorp uit:
Elsloo: 178 huizen, 1 kerk, 1 school, 1 gemeentehuis.
Catsop  80 huizen
Terhagen 13 huizen
Groot Meers : Niet bekend. Hiervoor moet de lijst nog uitgewerkt worden

Voor het kanaal werden in Elsloo afgebroken:
-    43 huizen
-    1 school
-    1 gemeentehuis


In totaal dus ongeveer 1/4 van de toenmalige huizen van Elsloo.
Het aantal afgebroken huizen was ongeveer even groot als het nog bestaande aantal huizen in de huidige Dorpstraat, Maasberg en Op de Berg samen.


Overzicht van bewoners: de geel gearceerde nummers verwijzen naar het kaartje hierboven.

Niet afgebroken:

Maasberg 1:
Fam. Van Es-Lemmens #Lijst 1918-1921# Mathijs Hubertus van Es en Anna Maria Hubertina Lemmens # herbergier-winkelier
is nu genummerd: Maasberg nr 9

Maasberg 2:
Fam Reubsaet-van Es #Lijst 1918-1921# Peter Hubert Lemmens en Maria Elisabeth Fredrix # landbouwer 
nu: Maasberg nr 9 Achterhuis

Maasberg 3:
Fam Janssen Fredrix #Lijst 1918-1921# Johannes Hendrikus Janssen en Maria Catharina Fredrix # mijnwerker
Fam Fredrix-Reubsaet # Franciscus Hubertus Fredrix en Anna Maria Reubsaet# mijnwerker
nu: Maasberg 8


Maasberg 4:
Weduwe Vaessen-Smeets #Lijst 1918-1921# Jan Antoon Hubert Vaessen en Maria Mechtild Smeets # winkelierster
nu: Maasberg 7

Maasberg 5a:
Fam Martens-van Es #Lijst 1918-1921# Joannes Leonardus Wilderjans en Anna Philomena Penders # landbouwer
nu: Maasberg 6, “de broewerie”

Foto: 1929 Verzamelde bewoners bij de brouwerij in de Maasberg, toen met huisnummer 5a en tegenwoordig Maasberg 6 (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Maasberg 5b:
Fam van Es-Smeijsters #Lijst 1918-1921# Geen tweede bewoner vermeld
nu: Maasberg 6

Maasberg 6:
Fam Fredrix-Achten #Lijst 1918-1921# Willem Fredrix en Maria Sophia Geelkens #
nu: Maasberg 5

Maasberg 7:
Fam Decker-Dohmen #Lijst 1918-1921# Henrikus Decker – Barabara Dohmen # mijnwerker (stoker)  
nu: Maasberg 4

Maasberg 8:
Weduwe Lenssen-Penders #Lijst 1918-1921# Franciscus Hubertus Lenssen – Anna Maria Leonia Penders # molenaar
nu: Maasberg 1

Maasberg 9: Kasteel (Fam Jurgens)

Maasberg10: de Muziekzaal (voormalige woning rentmeester)

Foto: Kinderen uit oud Elsloo in 1929 op de trappen van de Schippersbeurs. Die overigens toen niet zo heette. Men sprak over de “oude beurs”. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Niet afgebroken op de Berg (boven de helling):

15. Fam Beckers Smeets (huis Ora et Labora)#Lijst 1918-1921# Lambertus Beckers Maria Hubertina Smeets # Spoorwegwerker

16. Fam Gouder de Beauregard Lemmens (Schippersbeurs) #Lijst 1918-1921# Lamber Gouder de Beauregard – Mechtilde Lemmens # Mijnwerker #
nu: Op de Berg  7

17. Wed Schepers Cremers #Lijst 1918-1921# Jan Hubert Dobbelstein – Maria Christina Cremers  + Nicolaas Schepers – Maria Margaretha Cremers #beiden sigarenmaker #
nu: Op de Berg 6

17a. Fam Cobben Vrancken #Lijst 1918-1921# Jan Hubert Cobben – Maria Gertrudis Vranken # dagloner
nu: Op de Berg 4

Foto: Mina van Sjengske Cobben (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)


18. Fam Martens #Lijst 1918-1921# Joannes Hendrikus Pesch – Cornelia Vranken (weduwe) # landbouwer #
nu: Op de Berg 4

19. Johannes Pesch  #Lijst 1918-1921# Is dan onverdeeld met nummer 18

20. Fam Brorens Wanten #Lijst 1918-1921# Willem Hubert Brorens – Cornelia Elisabeth Wanten # spoorwegwerker #
nu: Op de Berg 3

21. Fam Achten Hermans #Lijst 1918-1921# Pierre Joseph Achten – Maria Elisabeth Hermans # Landbouwer (geboren te Visoul, Wallonie) #
nu: Op de Berg 2

22. Fam Cobben Janssen #Lijst 1918-1921# Hubertus Cobben – Maria Barbara Josephina Janssen # mijnwerker
nu: Op de Berg 1

Foto: Echtpaar Achten, op de Berg bij hun 40 jarig huwelijk. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Afbeelding: Afgebroken Onder de Berg (in het Maasdal)

11. Fam van Es Smeets, #Lijst 1918-1921# Joseph Hubertus Van Es – Maria Philomina Smeets  # (Onder de Berg) Veerman.
herhuisd naar Julianastraat

12. Fam van Es Opdenacker, #Lijst 1918-1921# Joseph Hubert  van Es – Maria Barbara  Opdenacker#(Onder de Berg) Mijnwerker.
Verhuisd naar Heirstraat  

Op de postlijst van 1918 komt hier Onder de Berg nog een woning voor. Voor kanaal aanleg al afgebroken ?
Mathijs Hubert Vranken – Anna Catharina Penders # Arbeider #

13. Fam Paumen Janssen, #Lijst 1918-1921# Nicolaas  Paumen  - Anna Catherina Janssen # (Onder de Berg).  Dagloner.
Verhuisd naar Koolweg

14. Wed Janssen Lemmens, #Lijst 1918-1921# Johannes Hendrikus  Janssen  - Anna  Elisabeth  Lemmens # Mandenmaker
Verhuisd naar  ?


Afgebroken Op de Berg :

23. Fam Peters Claessen: #Lijst 1918-1921# Chris(tiaan) Peters -  Maria Claessen # Metselaar.
alsmede: Augustin Joseph Peter Claessen – Maria Barbara Kicken # Landbouwer
Verhuisd naar Jurgensstraat  11



Foto: Kinderen Peters. 
Van links naar rechts Jaeke (Chrétien)  Pierre, Gus en Sjeng (vader van Guus Peters, auteur van deze artikelreeks). Josef staat er nog niet op. (Foto uit de collectie van Guus Peters)


24. Fam. Paulussen-Janssen: Lijst 1918-1921 # Christiaan Willem Janssen – Lucia Penders # Geen beroep
Verhuisd naar hoek  Schoolstraat / Raadhuisstraat

25. Niet vermeld. Waarschijnlijk schuur

26. Fam. Beckers - Reubsaet :Lijst 1918-1921# Christiaan Hubert Beckers -   Maria Christina Reubsaet # Landbouwer
Verhuisd naar hoek Jurgenstraat/Gavrestraat

27. Gemeentehuis

Foto: Het oude gemeentehuis. Niet echt indrukwekkend. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)


28. Lagere school:
Van de school is geen rechtstreekse foto van. Ook niet van het voorfront.  Dit was een openbare school zonder verdere toenaam. De nieuwe school werd de St Augustinusschool, die was Katholiek, maar daar is nog een hele schoolstrijd aan voorafgegaan voor het zover was.

Foto: De lagere school gezien vanaf de achterzijde. Op deze school zaten ook de kinderen van Groot Meers, die elke ochtend helemaal naar Elsloo moesten lopen en 's avonds weer terug (tussen de middag bleven ze over). Rond 1900 zaten er ook kinderen uit de Beligische buurgemeente Kotem hier op school. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)


29. Fam Eussen Corten  (de burgemeester) :
Verhuisd naar Julianastraat

30. St Augustinuskerk

Foto: St. Augustinuskerk, de oorspronkelijke kerk kende ook een rijk interieur. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Meer over de geschiedenis van de St. Augustinuskerk ⇢


31. Pastorie #Lijst 1918-1921# Gerardus Johannus Josephus Wouters # Pastoor

Foto: Net als rond het kerkhof, stond ook rond de pastorie een muur met een sierhek. Op de achtergrond ziet men een hoge muur als afscherming van de tuin van de pastorie. (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)


32. Fam Ruyl - Leunissen #Lijst 1918-1921 # Peter Joseph Laurents Ruyl – Maria Sibella Leunissen # Schoenmaker
Kinderen bouwden  op Stationsstraat  Cafe Oos heim (Huub) en Slagerij (Fons) Harrie bouwde in de Jurgenstraat,  Sjef trok naar Maastricht en Frans begon in Meers een houtzagerij.

32a. Fam Römers-Ruyl: # Lijst 1918-1921# Was toen onverdeeld geheel met 32
Marieke was oudste dochter van 32. Bouwde op de Stationsstraat naast Slagerij Ruyl. Later werd de schuur links door zoon Sjef verbouwd tot woonhuis.

33. Fam Beckers Keulers : Lijst 1918-1921 # Peter Lambertus Beckers – Maria Catherina Keulers # Landbouwer
Verhuisd naar Jurgenstraat

34. Fam Visschers Martens: Lijst 1918-1921 # Hubert Joseph Visschers Maria Barbara Martens # Landbouwer
Verhuisd naar ?

35. Fam Lemmens Hermans: Lijst 1918-1921 # Jacob Hubert Lemmens Maria Catharina Hermans # Landbouwer  
Verhuisd naar ?

35a. Fam Scholtes Lemmens : Lijst 1918-1921 # Woning komt hier niet op voor
Verhuisd naar  Jurgenstraat 13

36. Fam Peters Meijers:  Lijst 1918-1921 # Jacob Meijers – Anna janssen (weduwe) #
Verhuisd naar Heirstraat
Opmerking voor de kanaalbewoners er gingen wonen zouden er Oostenrijkers in de huizen in de Heirstraat hebben gewoond. Die waren hier om omdat ze in de buurt (?) werkten. Info: Fie Peters

37. Hendrik en Louis Meijers: Lijst 1918-1921 # Onverdeeld met nummer 36
Verhuisd naar Heirstraat (vrijgezellen)

38. Fam Bours Smeets : Lijst 1918-1921 # Jan Bours – Anna Maria Hubertina Smeets # Dagloner.
Verhuisd naar ?

39. Fam Fredrix Bours : Lijst 1918-1921# Jan Theodoor  Bours # Dagloner
Verhuisd naar Gavrestraat.

40. Fa. Driessen - Penris: Lijst 1918-1921 # Reinier Christiaan Driessen – Maria Philomena  Penris # Landbouwer.
Verhuisd naar Stationsstraat-oost

41. Fam Janssen Lemmens: Lijst 1918-1921# Johannes Hendrikus Janssen – Anna Elisabeth Lemmens # Mandenmaker
Verhuisd naar Heirstraat




42. Fam Fredrix Notermans: Lijst 1918-1921# Jan Louis Fredrix  - Maria Mechtilde Notermans # Sigarenmaker
Verhuisd naar Gavrestraat.

43. Wed Lemmens Dassen: Lijst 1918-1921 # ? 
Verhuisd naar Jurgensstraat

44. Fam Driessen Claessen; lijst 1918-1921# Franciscus (Frans)  Hubertus  Driessen – Lucia Hubertina Claessen.  Smid
Op de Berg 38
Hun huis was eerst de Pastorie, welke daarvoor een boerderij was (oorspronkelijk kasteelbezit). De familie woonde eerst in de Schippersbeurs en verhuisde later naar de pastorie Op de Berg.  De patorie/smederij had een rijke historie. Eens was dit een boerderij van het kasteel waar broers van de kasteelheer woonden.
Een zoon verhuisd naar  Gavrestraat (smid)
Dochter met ouders naar Dorpstraat
Andere zoon naar Dorpstraat (koster)

Foto: De familie Driessen voor hun huis Op de Berg. (foto: Jan Pijpers)

44a. Fam. Maessen: Lijst 1918-1921# Leonardus Maessen – Maria Cornelia Hubertina Janssen # Landbouwer
Dochter bouwde grote witte boerderij op Stationsstraat (nu Vixia)  Willems-Maassen

45. Fam Martens Dewit : Lijst 1918-1921# Michiel Hubert Martens – Anna Maria Dewit # Landbouwer
Kinderen zijn verspreid gaan wonen  (?)

46. Fam Smeets Penris: Lijst 1918-1921# Joannes Smeets – Anna Catherina Penris #  
Verhuisd naar ?

47. Fam Meijers Vrancken: Lijst 1918-1921# Jan Mathijs Hubert Meijers  - Gertrudis Vrancken # Dagloner
Verhuisd naar Dorpstraat 29a (Achterhuis)

48. Fam Penders Lemmens: Lijst 1918-1921# Lodewijk Hubert Penders Anna Maria Lemmens # Landbouwer
Verhuisd naar Jurgensstraat

49. Pierre Smeets: Lijst 1918-1921# Pierre Smeets # Arbeider.
Verhuisd naar ?

50. Fam Penders Janssen:Lijst 1918-1921# Johannes Hubertus  Penders – Maria Elisabeth Janssen # Landbouwer  
Verhuisd naar Jurgensstraat

51. Fam Collard Steegmans:Lijst 1918-1921# Jacob Hubert Collard  Johanna Maria Steegmans # Landbouwer
Verhuisd naar Jurgensstraat

52. Fam Vaes Michon: Lijst 1918-1921# Petrus Vaes Catharina Maria Elisabeth Mischon # Arbeider
Verhuisd naar Kaakstraat

53. Fam Cuypers Kuppers (nog bestaand): Lijst 1918-1921 # onderwijzer
Verhuisd naar Stationsstraat

54. Fam Pesch Thomassen: Lijst 1918-1921# Mathijs Jan  Pesch – Joanna Maria petronella Thomassen # Sigarenmaker
Kinderen verhuizen naar Stationsstraat en bouwen woonhuizen en winkels op rij nabij Dorine Verschureplein

Foto: familie Penders, op de Berg (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

Foto: Nelke Pesch in de deur van haar winkel op de Berg (Foto uit de collectie van Streekmuseum Elsloo)

55. Wed Starmans Hartman: Lijst 1918-1921# Joannes Starmans – Hendrika Hartman # Weduwe Gepensioneerd Marechaussee
Hertrouwd met Charles van Hees en verhuisd naar Stationsstraat.              
Inwonend Op de Berg:
Herman Karel Bonekamp – Anna Maria Hubertina Josephina Feron # Postbode.

56. Wed Janssen # Lijst 1918-1921 # ?

57. Fam Beckers Schreurs: Lijst 1918-1921# Theodoor Hubert Beckers Maria Cornelia Schreurs #Landbouwer 
Verhuisd naar Heirstraat 12

58. Fam Fredrix Hoebrechts : Lijst 1918-1921# Ludovicus Hubertus Fredrix Maria Hoebrichs #Landbouwer
Gaan inwonen bij nummer 59

58a Fam Fredrix Jonkhout : # ?
verhuisd naar Stationsstraat – West

59. Fam Fredrix Reubsaet: Lijst 1918-1921# Franciscus Hubertus Fredrix -  Anna Maria Reubsaet # Mijnwerker 
Verhuisd naar Koolweg (winkel)



60a Fam  Ruyl Smeets: Lijst 1918-1921 # ?
verhuisd naar Julianastraat

60b Fam Ruyl Keulers: Lijst 1918-1921# ?
verhuisd naar Julianastraat

61. Fam Vrancken Demandt: Lijst 1918-1921# Theodoor Mathijs Hubert Vrancken – Anna Elisabeth Demandt #landbouwer
verhuisd naar Jurgensstraat

Opmerking: nummer 61 ligt al langs de weg naar Stein en Meers. Op de plaats van de bocht onder huis 60 A-B ligt nu ongeveer de brug over het kanaal naar Meers.




62. Fam Lemmens van de Wal : Lijst 1918-1921# Francis Hubert Lemmens – Maria Cornelie van de Wal (weduwe) # Landbouwer
?

63. Hendrik Peter Mathijs Janssen -  Elisabeth Driessen, Lijst 1918-1921# Martin Driessen – Maria Bartels # Landbouwer en Organist
Verhuisd naar Julianastraat / café de Dikke Stein    
Inwonend: Hendrik Peter Mathijs Janssen – Elisabeth  Driessen # Organist  

Natuurlijk zullen lezers hun ouders of grootouders in de namen herkennen. Misschien willen ze gegevens hierover (en van hun kinderen) afstaan. Dan zullen we ze  in de serie verwerken.
Deze kunnen gemaild worden naar of afgeven in het Historiehuis van de Maasvallei, voorheen Streekmuseum.

Laat reactieformulier zien