Woningtoewijzing aan eigen inwoners

Op 25 april 2024 heeft de voltallige gemeenteraad van Stein een motie van de CMB-fractie aangenomen. Het onderwerp van deze motie is het met voorrang toewijzen van woningen aan eigen inwoners van de gemeente Stein of zij die een maatschappelijke binding hebben met de gemeente Stein. 

Zowel Paul Thomassen (DOS) als Noud Claessens (Steins Belang) en andere raadsleden uit die fracties zagen in eerste instantie het nut van de motie niet in omdat nu toch ook al meer dan 50% van de sociale huurwoningen wordt toegewezen aan eigen inwoners. Kyle Hoeveler (CMB) indiener van de motie diende van repliek dat dit komt door de langere inschrijfduur en niet door een gehanteerd voorrangsbeleid door alle woningcorporaties. Alleen Zaam Wonen hanteert op dit moment al een voorrangsbeleid voor inwoners van Stein. Nu de corporaties Wonen Limburg en Woonpunt nog.

Ten aanzien van deze motie werd door de Steins Belang fractie tot twee keer toe een langdurige schorsing van de vergadering gevraagd. De eerste schorsing om nog laat binnengekomen stukken te kunnen lezen en de tweede om aan de motie te laten toevoegen dat het ambtelijk apparaat niet extra mag worden belast met de gevolgen van de motie.

Opvallend dat een alleszins eenvoudige motie in het belang van eigen inwoners, zoveel tijd en woorden van twee coalitie-partijen vergt. (redactie)

Hieronder de aangepaste motie. De onderaan geplaatste samenvatting van de reactie van het college van B & W op de oorspronkelijke motie heeft grotendeels een algemeen karakter; reden om die te laten staan.

De CMB-fractie verzoekt in de motie het college om:

1. In de prestatieafspraken met sociale woningcorporaties voor 2025 voor te sorteren op het feit dat de gemeente Stein een toewijzingsbeleid gaat hanteren en de prestatieafspraken daarop zoveel als mogelijk af te stemmen;

2. Op korte termijn het gesprek aan te gaan met de sociale woningcorporaties (ZAAM wonen, Wonen Limburg en Woonpunt) binnen de gemeente Stein, teneinde hen te bewegen zoveel als mogelijk rekening te houden met de wens van de gemeente Stein om sociale huurwoningen met voorrang toe te wijzen aan inwoners met maatschappelijke binding met de gemeente Stein, in het bijzonder met betrekking tot de doelgroepen ‘starters’ en ‘ouderen’. Zulks ter periode van overbrugging tot het moment van inwerkingtreding van de Huisvestingsverordening gemeente Stein met het daarbij horende toewijzingsbeleid. Rekening houdend met de belastbaarheid van de ambtelijke capaciteit;

Per 1 januari 2024 zijn belangrijke wijzigingen doorgevoerd in de Huisvestingswet 2014, met specifieke aandacht voor artikel 14. Hierdoor hebben gemeenten nu de mogelijkheid om bij het verlenen van huisvestingsvergunningen tot 50% van de woningvoorraad (nieuwbouw en sociale huur) voorrang te geven aan mensen met een sterke band met de gemeente. Echter, de gemeente Stein kan momenteel geen gebruik maken van deze regeling omdat ze nog geen Huisvestingsverordening hebben. Het College heeft wel aangegeven dat ze naar verwachting in 2025 een ontwerp van deze verordening aan de Raad zullen voorleggen.

Het feit dat er momenteel geen prioriteit wordt gegeven aan inwoners met een sterke band met de gemeente Stein, zoals starters, in de prestatieafspraken tussen de gemeente en woningcorporaties wordt erkend. Echter, er wordt nu voorgesteld om met de woningcorporaties in gesprek te gaan om dit te veranderen, gezien de dringende behoefte aan doorstroming op de woningmarkt.

Reactie B & W op oorspronkelijke CMB-motie:

Sturen op voorrang bij particuliere ontwikkelaars/initiatiefnemers
De gemeente Stein zet stappen om lokale inwoners voorrang te geven bij de aankoop van nieuwe woningen. Dit beleid wordt weerspiegeld in de recente verkoopresultaten van drie woningprojecten: Lindehagen, Poolster en Elckerlyc/De Kleine Hei.

• Lindehagen (Urmond): Van de 28 verkochte woningen zijn er 11 naar lokale inwoners gegaan, waarbij 7 kopers uit Urmond en 4 uit Stein komen. Interessant is dat veel kopers die buiten Stein wonen, zoals de 7 uit Maastricht, terugkeren naar de gemeente.
• Poolster (Elsloo): Alle 7 woningen zijn verkocht aan senioren, met meer dan de helft aan inwoners van Stein zelf – 3 uit Elsloo en 1 uit Stein. De overige kopers komen uit Geleen, Heerlen en Harmelen.
* De Kleine Hei (Elsloo): Van de 19 koopwoningen zijn er 9 gekocht door inwoners van Stein, voornamelijk Elsloonaren. De rest van de woningen is verkocht aan kopers uit de Westelijke Mijnstreek, andere delen van Zuid-Limburg en uit Swalmen.

Het voorkeursbeleid lijkt een positief effect te hebben op de lokale woningmarkt, waarbij inwoners van Stein de kans krijgen om binnen hun gemeente te blijven of terug te keren.

Sturen op voorrang bij woningcorporaties
In Stein geven de woningcorporaties Zaam Wonen en Wonen Limburg, die samen bijna alle sociale huurwoningen bezitten, voorrang aan inwoners met een sterke lokale binding. Dit beleid wordt ondersteund door Zaam Wonen, maar er is een groeiende zorg over de afnemende beschikbaarheid van woningen voor reguliere woningzoekenden.

De druk op de woningmarkt wordt verergerd door een toenemend aantal urgente gevallen, waaronder statushouders, mensen die uit beschermd wonen komen en medisch urgenten. De huisvestingsverordening moet een balans vinden tussen deze urgente groepen en de voorrang voor lokale inwoners.

In 2023 zijn de volgende trends waargenomen:

• 67 van de 162 huurcontracten (41%) zijn via advertenties tot stand gekomen, de rest (59%) via bemiddeling voor specifieke groepen zoals statushouders en medisch urgenten.
• 568 personen uit Stein waren actief op zoek naar een woning, waarvan 128 jongeren tussen 18 en 26 jaar.
• De meerderheid van de zoekenden zijn alleenstaanden of eenoudergezinnen.
• Meer dan de helft van de nieuwe huurders (53,7%) komt uit Stein.
• De gemiddelde inschrijfduur tot het tekenen van een huurcontract is 59 maanden
• De gemiddelde zoekduur is 21 maanden.

Deze gegevens zijn nog niet grondig geanalyseerd, dus verdere conclusies zijn voorbehouden tot na een diepgaande evaluatie van de cijfers.

Conclusie
In een recente analyse van verkochte nieuwbouwwoningen en nieuwe huurcontracten blijkt dat meer dan de helft van de woningen naar lokale bewoners gaat, inclusief voormalige inwoners die terugkeren naar hun woonplaats. Deze positieve trend wordt toegeschreven aan de inzet van ontwikkelaars en woningcorporaties.

Echter, een kritische blik op de bestaande woningvoorraad wijst uit dat deze niet voldoet aan de huidige en toekomstige behoeften van de inwoners. Naast toewijzing is het daarom van cruciaal belang dat er voldoende woningen beschikbaar zijn. De focus ligt nu op het realiseren van verschillende woningbouwprojecten om aan deze vraag te voldoen.

Om de toegang tot (sociale) huurwoningen te vergemakkelijken, roept de gemeente vooral jongeren op om zich gratis in te schrijven bij Thuis in Limburg. Inschrijving is een kwestie van enkele minuten via de website. Voor de goede orde: de opgebouwde inschrijftijd is van belang voor toewijzing; dus hoe eerder je inschrijft des te sneller ben je aan de beurt.

+ De uitzending van de raadsvergadering op 25.04.2024 ⇢

+ Reactie college B & W op CMB-motie ⇢

+ Inschrijven bij de gezamenlijke woningcorporaties, gratis en snel ⇢